KENALI PENYAKIT TANGAN, KAKI DAN MULUT

Baru-baru ini, kes penyakit tangan, kaki dan mulut di Sarawak telah dilaporkan meningkat sebanyak empat kali ganda iaitu daripada jumlah 213 kes kepada jumlah 806 kes berbanding dengan tahun lepas. Penyakit tersebut adalah disebabkan oleh virus (kumpulan enterovirus), sejenis virus yang biasanya terdapat dalam usus. Antaranya virus enterovirus 71 (EV71) adalah paling merbahaya. Demamnya adalah lebih tinggi (39 darjah ke atas) dan lebih daripada 3 hari. EV71 adalah penyebab kematian 31 orang kanak-kanak di Sarawak pada tahun 1997.

Penyakit ini biasanya menjangkiti kanak-kanak di bawah  umur 5 tahun, di mana kanak-kanak tersebut masih mempunyai sistem immuniti yang rendah, namum ia tidak menolak kemungkinan, ia boleh menjangkiti sesiapa sahaja tanpa mengira peringkat usia.

Risiko kanak-kanak untuk menjangkiti penyakit tersebut akan meningkat jika dia berada di pusat jagaan kanak-kanak atau tadika di mana tempat tersebut biasanya sesak dan mempunyai kanak-kanak yang banyak. Kementerian Kesihatan Malaysia telah mengarahkan pusat jagaan kanak-kanak atau tadika yang mempunyai dua atau lebih kes penyakit tangan, kaki dan mulut untuk ditutup.

Jangkitan ini berlaku disebabkan tidak mengamalkan kebersihan diri yang baik dan berada di tempat atau persekitaran yang sesak. Penyakit ini dijangkiti melalui kontak secara langsung dengan pesakit serta melalui najis, air liur dan lelehan dari hidung penyakit. Seseorang pesakit paling mudah menjangkiti orang lain dalam waktu seminggu terkena jangkitan. Ia tidak boleh merebak kepada atau daripada binatang.

Kebanyakan kes penyakit ini tidak serius. Namum begitu terdapat juga kes-kes teruk yang melibatkan sistem saraf dan jantung. Setiap ahli keluarga dinasihatkan mengamalkan kebersihan diri untuk mencegah jangkitan.

Tanda dan gejala penyakit:

1. Ruam dengan lepuh di tapak tangan, kaki dan kawasan lampin
2. Ulser di tekak dan mulut
3. Deman
4. Sakit kepala
5. Hilang selera makan
6. Kurang kencing
7. Penat dan lemah

Tempoh pengeraman:

1. Selepas seseorang itu dijangkiti kuman virus ini tempoh pengeramannya adalah di antara dua hingga enam hari.
2. Gejala seperti demam dan ketidakselesaan pada mulut biasanya akan hilang pada hari ketiga atau keempat.
3. Ulser mulut akan hilang pada hari kelima hingga ketujuh tetapi lepuh dan bintik-bintik merah di tangan, kaki akan hanya hilang dalam tempoh 10 hari.

Komplikasi

1. Komplikasi biasanya disebabkan oleh kekeringan air dalam badan atau dehidrasi apabila kanak-kanak yang mendapat ulser mulut tidak boleh makan dan minum.
2. Virus enterovirus juga menyasarkan sistem saraf, otak dan jantung mangsa menyebabkan radang otak meningitis dan inflamasi serta keradangan otot jantung (miokarditis).
3. Kemungkinan juga berlakunya sawan berikutan demam panas.
4. Kesemua komplikasi ini sangat berbahaya dan boleh membawa maut.

Langkah-langkah pencegahan

1. Cuci tangan dengan sabun dan air bersih sebelum menyediakan makanan, selepas ke tandas, selepas menukar lampin anak dan selepas mencuci najis anak
2. Tutup mulut dan hidung dengan tisu apabila bersin atau batuk
3. Jangan berkongsi barang-barang peribadi seperti berus gigi, sapu tangan, tuala, cadar, cawan, sudu dan garpu
4. Mandi dan tukar pakaian selepas pulang dari tempat kerja sebelum bermesra dengan bayi atau anak kecil
5. Cuci alat mainan, permukaan meja, kerusi dan lantai yang dicemari air liur anak
6. Elakkan membawa anak kecil ke tempat umum yang sesak seperti pusat membeli belah, pawagam, kolam renang, pasar dan stesen bas

Sekiranya anak-anak anda mempunyai tanda-tanda dan gejala penyakit tangan, kaki dan mulut:

1. Bawa segera ke hospital atau klinik berhampiran
2. Jangan hantar ke tadika, rumah pengasuh atau sekolah
3. Lap lelehan dari mulut dan hidung menggunakan tisu

Perawatan untuk penyakit tangan, kaki dan mulut biasanya ialah menurunkan demam, mengurangkan kesakitan seperti sakit kepala dan sakit badan, Meningkat hidrasi pesakit dan perlukan rehat yang secukupnya. Gel kebas boleh diberikan untuk mengurangkan kesakitan ulser mulut. Buat sementara ini, masih tiada vaksinasi untuk penyakit ini.

Rujukan: Info Sihat dan Utusan Malaysia